İngiliz hayır kuruluşu, kendini feshedip 130 milyon sterlinlik varlıklarını da dağıtma kararı verdi. Lankelly Chase isimli ünlü hayır kuruluşu, geleneksel anlamda sürdürülen hayırseverliğin, sömürgeci kapitalizminin bir kolu olduğu sonucuna vardıktan sonra bu kararı aldıklarını duyurdu.

Sosyal ve ırklararası konular ve iklim krizi gibi alanlarda faaliyet gösteren farklı yüzlerce hayır kurumuna yılda yaklaşık 13 milyon sterlin hibe de sağlayan Lankelly Chase, “hayırseverlik kültü” olarak adlandırdığı bu duruma karşı yeni ve cesur alternatifler bulmak istediğini ilan etti.

60 yıllık bir tarihe sahip olan kuruluş, önümüzdeki beş yılı ellerindeki bütçeyi Birleşik Krallık’ta  sosyal adalet üzerine çalışmalar yapan kuruluşlara aktararak geçireceğini söyledi.

Lankelly Chase’in mütevelli heyetinin, küresel sermaye piyasalarının ırkçı ve sömürgeci tutumuyla, kendi sahip oldukları ırkçılık, adaletsizlik ve eşitsizlikle mücadele eden yatırımcı hayırsever misyonu daha fazla bağdaştıramadığı anlaşılıyor. Kuruluş yaptığı açıklamada şu sözlere yer verdi:

“Bugün yaşanan ve hepsi artık iç içe geçmiş olan sosyal, iklimsel ve ekonomik küresel krizlerin ciddiyetini anlıyoruz. Ve aynı zamanda, geleneksel hayırseverlik modelinin, sömürgeci kapitalizmle öylesine iç içe geçtiğini görüyoruz ki, bu durum da kaçınılmaz olarak geçmişin bütün sorunlarını günümüze taşıyor.”

Ayrıca şunları da ekledi:

“Gelen bağışlar ve diğer kaynaklar dahil olmak üzere, bütün varlıklarımızın kontrolünden vazgeçeceğiz, böylece toplanan meblağ sosyal adalet çalışması yapan diğer kuruluşlara serbest bir şekilde iletilebilir. Sermaye, zenginlik ve sosyal adaletin, gerek günümüzdeki gerekse gelecek nesiller için yaşamın her alanında nasıl bir arada olabileceğini düşünmek için yeni bir alan açacağız.”

Lankelly Chase tarafından duyurulduğu gibi hayırsever bağışların kullanımının yeniden tasavvuru, Birleşik Krallık’ta nadir olmakla birlikte, Amerika’da daha yaygın bir tartışma konusudur. Konunun uzmanları burada, sivil toplum kuruluşları ve hayırsever çevrelerde, yardım kuruluşlarının sömürgeleştirilmesinin ortadan kaldırılmasının çok daha aktif bir tartışma sahası olduğunun altını çiziyor.

Lankelly Chase şu sözleriyle dikkat çekiyor:

“Aldığımız bu karara herkesin katılmayacağını biliyoruz. Ve tüm vakıfların bizim gibi davranmasını beklemiyoruz. Ancak artık derin bir değişim zamanının geldiğinin göz ardı edilmesinin imkansız olduğuna ve her birimizin bazı sorulara cevap bulması gerektiğine inanıyoruz. Bu bizim sorumluluğumuzdur.”

Kuruluş ayrıca varlıklarını nasıl yeniden dağıtmaya başlayabileceğine dair ilk adım olarak, toplam bağış miktarlarının yaklaşık %6’sına tekabül eden 8 milyon sterlinlik tutarı, 2021 senesinde kurulan ve Birleşik Krallık’ta yaşayan yetersiz imkanlara sahip siyahi Afrikalı topluluklara kaynak sağlamak için kurulan Baobab Vakfı’na aktaracağını duyurdu.

Lankelly Chase CEO’su Julian Corner ise şunları söyledi:

“Hayırseverlik, sömürgeci kapitalizmin bir faaliyet alanıdır ve onun tarafından şekillendirililir, onun tarafından yönlendirilir ve yine de düşünsel olarak kendisini bir şekilde sömürgeci kapitalizmin yarattığı sorunlara bir çare bulmak üzere konumlandırmaya çalışmaktadır. Ve bu çelişkinin bir son bulması gerekiyor.”

Julian Corner kuruluşun önümüzdeki beş yılı, aldıkları fonların yeniden dağıtımı kararının pratikte nasıl işleyeceği üzerinde çalışarak geçireceklerini söyledi. Bu sürecin, hayırseverlikle ilgimiz hakkında daha dürüst bir tartışma ve vakıflar olarak kuruluş amaçlarımızın doğruluğu üzerine ateşli konuşmalar yapmak için kendilerine bir alan yaratacağını da ekledi.

Corner yaptığı konuşmada, sermayelerini yeni bir fon grubuna kaydırmanın aslında riskli bir davranış olduğu ve diğer aracılar mevcut güç dengesizliklerini arttırabileceğini de kabul etti. Ancak felsefi olarak alternatif yatırım biçimleri keşfedebilmek için, ileride varlık sahipleriyle birlikte çalışacağını sözlerine ekledi.

Julian Corner’in mütevelli heyetinden arkadaşı Marai Larasi ise, Lankelly Chase’i bir kurum olarak sıfırlama zamanının artık geldiğini ve onun yerine yeni kuruluşların ortaya çıkmasına izin vermelerinin daha doğru söyledi. Ayrıca amacın hayırseverlik kültünü canlı tutmak değil tamamen ortadan kaldırmak olduğunu vurguladı.

Lankelly Chase, geçtiğimiz yüzyılın ortalarında, Londra’nın kuzeyinde giriştikleri gayrimenkul işinden milyonlar kazanan girişimciler Alfred Allnatt ve Ron Diggens’in mirasları ile kurulmuştu… Allnatt, yarış atlarına, güzel sanatlara ve elmaslara aşık, gizemli bir adam olarak biliniyordu.

Kuruluş, sahip oldukları bağışların yıkıcı sömürgeleştirme uygulamaları sonucu oluştuğunu açıkca söylemese de, süregelen sömürgeci yayılmacılık ve toprak edinmenin, sermaye birikimlerinin devamı üzerinde etkisi olduğunu ifade etti. Ve bağışlarının, Cedric J Robinson gibi bilim adamları tarafından dile getirilen ırkçı kapitalist sistem içinden çıktığını söyledi.

Hayır Kuruluşları Derneği’nin açıklamasına göre Lankelly Chase, 2021 senesinde Birleşik Krallık’taki en büyük 79. hayır kuruluşuydu ve her yıl yüzlerce başka hayır ve toplum kuruluşunu destekliyordu. Birleşik Krallık’ın en büyük 300 hayır kurumu, 2021 senesinde toplam 3,7 milyar sterlin bağışta bulundu.

İngilizceden çeviren Peren Birsaygılı Mut

Kaynak: The Guardian